Jak powinny być oznakowane pojazdy przewożące towary ADR?

Towary ADR to wszelkie ładunki niebezpieczne, których przewóz musi być realizowany w specjalny sposób gwarantujący im należyte bezpieczeństwo. Skrót ADR wziął się od międzynarodowej umowy dotyczącej transportu takich towarów. Zawarte są w niej przepisy dla transportu drogowego dotyczące stosowania odpowiednich opakowań, zabezpieczeń i oznakowań substancji zakwalifikowanych jako mogące stwarzać realne zagrożenie dla ludzi oraz środowiska.

Co dokładnie jest określone w umowie ADR?

Zapisy znajdujące się w międzynarodowej umowie ADR są aktualizowane co dwa lata. Dokument ów się z części właściwej oraz załączników A i B. Treść umowy właściwej dotyczy stosunków prawnych między uczestniczącymi w niej państwami, z kolei załączniki zawierają wszelkie przepisy regulujące warunki przewozu poszczególnych materiałów i substancji niebezpiecznych w międzynarodowym transporcie samochodowym. Depozytariuszem owej umowy jest Sekretarz Generalny ONZ, co najlepiej świadczy o randze i znaczeniu tego aktu prawnego.

Załącznik A to klasyfikacja wszystkich wytwarzanych na świecie substancji niebezpiecznych. Wyróżnionych jest w nim trzynaście klas zagrożeń, do których przypisane są poszczególne towary lub substancje. Jest w nim także opisane, jakie warunki muszą spełniać firmy transportowe, aby transport takich towarów przebiegał bezpiecznie. Oto klasy substancji niebezpiecznych:

1. Materiały i przedmioty wybuchowe. 2. Gazy (palne, niepalne, nietrujące i trujące). 3. Materiały ciekłe zapalne. 4. Materiały stałe zapalne, samoreaktywne i wybuchowe stałe odczulone. 5. Materiału samozapalne.  6. Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne. 7. Materiały utleniające 8. Nadtlenki organiczne. 9. Materiały trujące. 10. Materiały zakaźne. 11. Materiały promieniotwórcze. 12. Materiały żrące. 13. Różne przedmioty i materiały niebezpieczne.

Załącznik B zawiera precyzyjnie określone normy i wymogi dotyczące właściwego sposobu przewozu tych towarów. Są w nim zapisane wytyczne dotyczące takich rzeczy, jak: konstrukcja pojazdów transportujących towary niebezpieczne, ich oznaczenia, właściwy sposób dokumentowania procesu przewozu towarów ADR, poziom kompetencji i wyszkolenia pracowników organizujących oraz realizujących taki transport, a także warunki pakowania oraz oznakowanie takich towarów.

Jakie oznakowanie powinny mieć pojazdy przewożące towary niebezpieczne?

W umowie ADR określone są metody przewozu towarów niebezpiecznych. Mogą być one przewożone w sztukach przesyłki (towary przewożone w opakowaniach, klatkach, pakietach czy urządzeniach służących do ich przenoszenia transportowane pojazdami krytymi lub odkrytymi), luzem (w kontenerach lub pojazdach przeznaczonych do przewozu luzem) albo w cysternach (dotyczy to głównie gazów oraz cieczy). Pojazdy realizujący każdy z tych sposobów transportu muszą być właściwie oznakowane. Pojazdy ADR przewożące sztuki przesyłki muszą być oznaczone dwoma gładkimi tablicami w pomarańczowym kolorze. Jedna tablica powinna znajdować się z przodu, a druga z tyłu pojazdu. 

Pojazdy przewożące towary niebezpieczne luzem powinny mieć gładkie pomarańczowe tablice (jedną z przodu, drugą z tyłu), pomarańczowe tablice z numerami rozpoznawczymi zagrożenia oraz numerami UN (umieszczone na obu bokach pojazdu), a także duże nalepki odpowiednie dla przewożonego towaru ADR. Jeżeli ładunek stwarza zagrożenie dla środowiska, pojazd go przewożący musi mieć dodatkowo duże znaki informacyjne umieszczone na jego dwóch bokach oraz z tyłu. Jednostki przewożące towary niebezpieczne luzem mogą być też oznaczone pomarańczowymi tablicami z numerami rozpoznawczymi zagrożenia i numerami UN z przodu i z tyłu. W takim wypadku nie trzeba już umieszczać na ich bokach tablic w kolorze pomarańczowym, ale wciąż należy stosować duże nalepki i duże znaki informacyjne.

Transport towarów niebezpiecznych w kontenerach, którym zajmuje się m.in. firma Polcat Trans, może się odbywać pojazdami, które z przodu i z tyłu mają umieszczone gładkie, pomarańczowe tablice, na bokach mają przyczepione pomarańczowe tablice z numerami rozpoznawczymi zagrożenia i numerami UN, a na czterech bocznych ścianach kontenera znajdują się duże nalepki właściwe dla przewożonego towaru i duże znaki dla towarów zagrażających środowisku.

Cysterny przewożące towary ADR muszą być oznaczone pomarańczowymi tablicami z numerami rozpoznawczymi zagrożenia i numerami UN (jedna powinna znajdować się z przodu, a druga z tyłu pojazdu), dużymi nalepkami właściwymi dla konkretnego towaru niebezpiecznego oraz dużymi znakami dla towarów stwarzających zagrożenie dla środowiska naturalnego (powinny być one umieszczone na obu bokach i z tyłu pojazdu).